Mürcie Anlayışı Nedir?

Haricilik toplumda kaos ortamı oluşturmuştur. ISTIRAZ, sorgulamayla insanları test ediyor ve ona göre tekfir ediyor. Hem kabilesini hem de şahsı sorgulamış oluyor. Ayrıca toplumu germiştir. Toplum artık Harici zihniyetten kurtulmak istemiştir. Bu çerçevede MÜRCİE anlayışı doğmuştur!!!

رجا Reca = ümit vermek, ummak

رجأRecee = ertelemek, arkaya bırakmak
Bu anlayışın ilk tezahürleri Hz. Ali’ye biat edenlere, Sıffın ve Cemel vakalarına hemen katılmayanlar (Sa’d b. Ebi Vakkas, Abdullah b. Ömer) ilk mürcii fikre sahip olanlar

Mürcie:

1. Aşama:Hz. Ali ile Osman hakkında, mü’min mi, cennetlik mi? Cehennemlik mi? Bu soruyla ilgili bir şey diyemeyiz derler. Bunu ancak Allah bilir derler

2. Aşama: Sıffın ve Cemel’de ölenin ve öldürenin durumu nedir? Biz burada ölen ve öldürenlerle ilgili hükmü Allah’a havale ederiz

3. Aşama: Hz. Ali ve Osman başta olmak üzere, bütün büyük günah işleyenlerin cennetlik mi cehennemlik mi bunun hükmünü Allah’a havale ederiz
Peki neden böyle bir görüşe ihtiyaç duyulmuştur? Kamplara ayırmaktansa, müslümanları birleştirmek istenir. Herkesi kuşatıcı “taraf olmayan bertaraf olur” anlayışına karşı, kimseyi tercih etmeyerek her iki tarafı da kucaklar bir tutum. Genel tutumları budur. KUCAKLAYICIDIRLAR

Mürcie’nin oluşumuyla ilgili nedenler:

1. Harici zihniyet:
Tekfir etme, terör, cinayet.. sürekli bir gerilim ve korku ortamı yaygındır

2. Emevî- Haşimi mücadelesi:
Müslümanların gruplaşmalarından ötürü rahatsız olurlar

3. Sosyo- politik ve ekonomik faktör/durum:
* Muaviye iktidara geldiğinde çoğu aslında onu sorguluyor. Hariciler ayaklanıyor. İktidar cebrî tutumu halka yayıyor. Emeviler diyor ki: “ Bize karşı ayaklanmanız boşuna. Herşeyi Allah yapıyor, bizi iktidara layık bulan odur, o bizi iktidar yaptı. Bizi sizin başınıza o getirdi. Boşuna kan dökmeye gerek yok” derler. Mücie bun karşı çıkıyor, tepki gösteriyor.

* Ayrıca Emeviler Arap siyasetçiliği yapardı. Mevaliler arka planda tutuluyordu. Hacca b. Yusuf/Zalim idaresi altında bozulan ekonomiye karşı teklifi var. Müslğman olmuş, fethedilmiş topraktan Müslüman değilmiş gibi vergi alalım. Sırf arap değil diyer. Bu ta Ömer b. Abdulaziz’in zamanına kadar sürer. Ondan sonra da uygulnamya devam edilir

* Mürcie buna karşıdır ve der ki “HERKES İMAN BAKIMINDAN EŞİTTİR”- (”herhangi bir mü’min’in imamıyla meleğin imanı arasında fark yoktur”)

* Mürcie hicrî 60-75 yılları arası oluşmuştur

* Mürcie ismini Nafi b. Ezrak vermiştir, karalama maksatlı (mesela Şia’ya göre Ali’yi halifelik sırasında dördüncü sıraya koyuyorsa müciedir.

* Emeviler döneminde Mürcie mevali kapsamında yer alır ve isyan eder


Mürcie İsyanları:

* İbnü’l Eş’as isyanı

* Yezid b. Mühelleb

* Hariç b. Süreyç


Abbasiler döneminde Mürcie:

* Fukahaa Mürcie ortaya çıkar. Ebu Hanife ve talebeleri

* İktidar Mücie’ye olumlu bakıyor

* Belh’e Mürcie’nin kalesi denir, orada aktif idiler

* Rey (Neccariye), Nişabur (Kerramiyye), Semerkand’a (Maturidiyye) mevcutlar


Mürcie (Quintessenz):

* Amelle imanı birbirinden ayırmaktadır!

* Mürcie tutumundan dolayı eleştirilir, “amelle imanı birbirinden tamamen ayırıyorsunuz, bu imanın zayıflamasına yol açar”

* Mürcie iman bakımından herkes eşittir derken, Peygamberin seviyesini aşağı çekmek istememiştir, daha çok Emevilere tepki bağlamında söylenmiştir

* Mürcie’nin belirli tutumları vardır. Hz. Ali’ye biat etmekle birlikte (hemen olmasa da) onunla birlikte savaşmakta çekimser davranırlar. Bunun en belirgin örneği Abdullah b. Ömer ve Sa’d b. Ebi Vakkas’dır

* “Biz ölenle, öldürenle de ilgili herhangi bir şey demeyiz, bu durumu Allah’a havale ederiz”

* Hasan b. Muhammed el Hanefiyye (Hz. Ali’nin Fatıma’dan olmayan oğlu) bir risalesi var


Mürcie’nin görüşleri:

1. İman görüşü:

  1. Kalb ile tasdiktir (Cehm b. Safvan)
  2. Kalb ile tasdik ve dil ile ikrar (Ebu Hanife)
  3. Sırf ikrar (Muhammed b. Kerram)


* Her 3 tanımda da amel yoktur. Amel imanın içerisinde değildir. Allah iman edenler ve salih amel edenlerle birliktedir ayetini delil kullanırlar
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا

“İnanıp salih ameller işleyenler için Rahmân, (gönüllere) bir sevgi koyacaktır.” Meryem 96
وَعَدَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ

“Allah, iman edip salih ameller işleyenler hakkında, "Onlar için bir bağışlama ve büyük bir mükâfat vardır" diye vaatte bulunmuştur.” Maide 9

* Amel ile İman bu ayette ayrı zikredilir!

* Ölümden sonra büyük günah işleyene ne olacağına karışamayız, bunu Allah’a havale ederiz. Büyük günah işleyen FASIk olur ama kafirdir diyemeyiz. Tevbe eder…

* Kişi iman ettikten sonra işlediği günahlar imanına zarar vermez


2. İmanda istisna:

* “inşallah ben mü’minim” sözü kullanılamaz der Mürcie.

* Biri ya mü’mindir ya da müşriktir. İmanda kesinlik gerekir, muallakta kalamaz.


3. İman’da eşitlik:

* İman bakımından herkes eşittir

* İmanda artma veya eksilme olmaz

* Neccariye: ameller artar ama eksilmez


4. İman-İslam ilişkisi

* Bir kişi Müslümansa aynı zamanda mü’min’dir de, bunlar ayrı şeyler değildir


5. Vaad ve Vaîd anlayışı:

* Vaad= mükafaat ; Vaîd = ceza

* Mürcie der ki: “ Allah mükafatı verir, cezayı ise ister verir, ister vermez”

* İnsanlar arasında bile biri olumlu bir söz (vaadde) bulunursa, ve bunu yerine getirmezse, güvenilmez, ceza sözü verip bunu yerine getirmezse merhametli ve cömert olarak vasıflandırılır

* Mu’tezile’ye göre Adalet ilkesi gereği muhakkak vaad ve vaid vardır


Siyasî tutumları:

* Halife’nin kureyşten olmasına karşı olumlu bir tavır, ama tamamen kureyşin hakkıdır demek de olmaz. Herkes aslında Halife olabilir. Mürcie tarihde birkaç gruba ayrılmıştır, Hanefilik bir nevi mürcii düşüncenin devamı gibidir
Admin

Taglar: MürcieAnlayışıNedir

İslam Mezhepler Tarihi - İlginizi çekebilecek başlıklar
İmamiyye ve Ortaya Çıkışı

İmamiyye’ye verilen isimler: İmamiyye, İsna Aşeriyye, Caferiyye, Rafıza, Katiyye
Mu’tezile ve Ortaya Çıkış Nedeni

Mu’teziel muhaliflerin verdiği olumsuz anlamdan kurtulmak için onlarca verilen ismi rehabilite ederek ismin anlamını değiştirmiştir “Kötülükle dolu olanlardan ayrıldık, köşeye çekildik”
Şiilik ve Ortaya Çıkışı

Not/önemli husu: İmamiyye Şiiliğine göre imamların hepsi öldürülmüştür-zehirlendirilmiştir. Halbuki diğerlerine göre eceliyle ölenler de vardır.
Haricilerin Temel Görüşleri

İman Nazariyyesi, Menzile beynel Menzileteyn, Ru’yetullah, Halku’l Kur’an, Tevella ve Teberra, İmamet
Hariclerin Kolları ve Sebepleri

Haricilerin teşekkülünü tahkim olayına bağlamak olmaz, bardağı taşıran son damla Tahkim olayı idi. Hariciliğin zuhurundaki tek sebep Tahkim olayı değildir.
İlk Mezhep - Haricilik

İsyan etmek, ayaklanmak… muhalifleri bu ismi kendilerine karalama maksatlı söylüyor (hakk’tan İslam’dan çıkan)

Sayfa Yorumları

Yorum Ekle




İlginizi Çekebilir

Mesaj / Bildirim Gönderin