Haçlı Seferleri (1096-1270)


1096 -1270 yılları arasında yaklaşık iki yüzyıl süren Avrupa Devletlerinin Türk-İslam Dünyasına yaptıkları seferlere denir. Kısaca Haç ile Hilal arasındaki mücadeledir. Avrupalıların elbiselerinde, kullandıkları araç-gereçlerde haç işareti olduğu için seferi düzenleyenlerin hristiyan olduğu için bu seferlere Haçlı Seferleri denmiştir.


SEBEPLERİ: Seferlerin amacı şöyle özetlenebilir: Doğu’nun zenginliklerini ele geçirmek, Türk-İslam ilerleyişini durdurmak ve Kudüs’ü almaktır.

* Ekonomik Nedenler: Ekonomik çöküntü içindeki Avrupalıların, Doğu’nun zenginliklerini ele geçirme düşüncesi (temel nedendir) Avrupanın fakir olması, Doğunun zengin olması, ticaret yollarının Türk-İslam dünyasının elinde olması.

* Siyasi Nedenler: Bizans’ın, Türk ilerleyişine karşı yardım istemesi, Avrupalıların maceracı ruhu, yeni yerler elde etmek, ün ve şöhret kazanmak

* Dini Nedenler: Din adamlarının, Ortodoks ve İslam ülkelerinde etkin olabilme düşünceleri, Kluni Tarikatı’nın halkı kışkırtması ve kutsal kabul edilen Kudüs’ü almakla günahların affedileceği düşüncesi. Halkın katılımını artırmıştır (Başta Kudüs olmak üzere kutsal yerleri geri almak, Din adamlarının ve kurumlarının çalışmaları.)

* Sosyal Nedenler: Yoksul köylüler ve miras hakkından mahrum soyluların (miras, senyörün büyük oğlunun hakkıdır), toprak ve güç arzuları,Kralların ve feodal beylerin siyasi güçlerini artırabilme planları.


GELİŞİME:

Seferler sırasında İslam dünyasında mezhep ve siyasi çekişmelerin yaşanıyor olması Haçlıların işini kolaylaştırmıştır. Seferlere karşı İslam dünyasını (Anadolu Selçukluları, Eyyübiler, Musul Atabeyliği, Danişmentliler, Artuklular, Memlükler gibi) Türk devletleri korumuştur. 1096-1270 yılları arasında toplam sekiz sefer düzenlenmişse de ilk dördü büyük önem taşır.


I.HAÇLI SEFERİ (1096-1099):

* Bizans İmparatoru Aleksi Komnen,Türk ilerleyişini durdurmak için Avrupa’dan Papa Urban’dan yardım istemiştir.Haçlılar Bizans’ın yardımıyla 1096 yılında Anaolu‘ya geçtiler.İlk Haçlı kuvvetleri Kılıçarslan’ın kardeşi Davut tarafından yok edilmiştir.

* 100 bini aşkın asıl Haçlı ordusu,Anadolu Selçuklu ordularını,Eskişehir yakınlarındakiDorileon’da yenilgiye uğratmış ve Anadolu Selçuklularının başkenti İznik’i ele geçirilmiştir.Başkent İznik’ten Konya’ya taşınmıştır.

* Haçlılar;1099 yılında Urfa,Antakya, Şam,Sur ve Yafa’da Kontluklar,Kudüs’te de Latin Krallığı kurarak amaçlarına ulaştılar.I.Kılıç Arslan ve Danişmentliler I.Haçlı Seferine karşı koymaya çalıştılar.


II.HAÇLI SEFERİ (1147-1149):

* Musul Atabeyi İmadeddin Zengi’nin 1144 yılında Urfa Haçlı Kontluğuna son vererek Urfa’yı alması, diğer krallık ve kontlukların tehlikeye girmesi sonucu 1147 yılında II.Haçlı Seferi düzenlenmiştir.

* Alman İmparatoru III.Konrad,Fransa Kralı VII.Lui’nin katıldığı seferde, Anadolu Selçukluları Haçlıların İç Anadolu’dan geçmelerini engellemişlerdir. (Konya yakınlarında Alman imparatorunun yönettiği haçlılar bozguna uğratılmıştır.) VII.Lui komutasındaki Haçlılar, Ege Bölgesi’nden Antalya’ya, buradan da deniz yoluyla Suriye’ye geçmişler ancak başarılı olamamışlardır. İki kral az bir kuvvetle ülkelerine geri dönmüşlerdir.


III.HAÇLI SEFERİ (1189-1192):

* Selahaddin Eyyübi komutasındaki Eyyübi ordusu, 1187yılında Kudüs Krallığı ile yaptığı Hittin Savaşı’nı kazanarak Kudüs’deki Latin Krallığı’nı yıkıp, Kudüs’ü (Haçlıların siyasi ve askeri üssü) ele geçirince III.Haçlı seferi 1189 yılında Almanya ,Fransa, İngiltere tarafından düzenlenmiştir.

* Alman İmparatoru karadan,diğerleri denizden önce İstanbul’dan Anadolu’ya geçtiler. II.Kılıçarslan’ı yenerek Konya’yı ele geçirmişlerdir. Alman İmparatoru Silifke çayını geçerken boğulmasıyla Haçlı ordusu dağılmış çok az sayıda Haçlı ordusu, Fransa, İngiltere Kralları deniz yoluyla Filistin’e varmayı başarmışlar, Akka’yı ele geçirmişler ve Selahaddin Eyyübi ile yapılan savaşta yenilince Kudüs’ü alamamış, amaçlarına ulaşamamışlardır.

* Selahadin Eyyübi,yapılan anlaşmaya göre; Hristiyanlara silahsız olarak Kudüs’ü ziyaret hakkı tanımıştır. Deniz yoluyla düzenlenmiş bir sefer.



IV.HAÇLI SEFERİ (1200-1204):

* Eyyübilerin (Selahaddin Eyyübi yerine geçen, Melik Adil Seyfeddin)Suriye kıyılarını ele geçirip Yafa Kontluğu’na son vermeleri üzerine düzenlenmiştir.

* Bizans’taki taht kavgaları içinde yer alan Aleksios’un çağrısı üzerine Haçlılar 1204 yılında İstanbul’a gelmişler İstanbul’u alarak burada Latin Krallığı kurmuşlar,

* Laskaris İznik’i başkent yapmak zorunda kalmış. Diğer Bizans soyu ise Trabzon’da Rum Krallığını kurmuşlar.

* 1204 yılında yapılan ve amacı dışına çıkan seferdir. Bizans soyuna son verirler, İstanbul’u yağmalarlar,

* İznik Rum Krallığı 1260’da Bizans’ı yeniden Haçlılardan kurtarmıştır.



V.Haçlı Seferi (1217): Macar Kralı yönetiminde düzenlendi. Kudüs’e,

VI.Haçlı Seferi (1228): Alman İmparatoru yönetiminde Kudüs’e düzenlendi başarılı olunamadı.

VII.Haçlı Seferi (1248): Fransa Kralı yönetiminde Kudüs ve Mısır’a düzenlendi başarılı olunamadı.

VIII.Haçlı Seferi (1270): Fransa Kralı yönetiminde düzenlendi.Tunus’a düzenlenmişse de başarılı olamamıştır. Ortadoğu’daki son Haçlı kalıntılarını Memlükler temizlemiştir.



SONUÇLAR:

* Genel olarak: Avrupalılar Türk-İslam dünyası ile tanıştılar, burada bir çok yenilikler gördüler, gördükleri bu yenilikleri ülkelerinde uygulayarak batı medeniyetinin temellerini attılar.

* Ekonomik Sonuçlar: Doğu-Batı ticareti hızlanmış, Akdeniz limanları canlılık kazanmış ve bu ekonomik canlılıktan en çok İtalyanlar yararlanmıştır. Akdeniz ticareti,bu limanlardaki şehirler önem kazandı.(Coğrafi keşiflere zemin hazırlandı) Haçlıların geçtiği yerler yakılıp yıkıldığı için ekonomik zarar oldu.Can ve mal kaybı oldu.

* Dini Sonuçlar: Haçlılar Kutsal yerleri alamadılar,Kilise ve din adamlarına olan güven azaldı,reformun temelleri atıldı.Kilise uygulamaları sorgulanmaya başlanmış ve skolastik düşünce zayıflarken özgür düşünce ve bilimsel gelişme başlamıştır.

* Sosyal Sonuçlar: Vassallar üzerindeki baskılar azalmış, köylülerin durumu düzelmiş ve burjuvazi güçlenmeye başlamıştır. Bu durum, sınıflararası dengelerin oluşmasına zemin hazırlamıştır.

* Siyasal Sonuçlar: Alınan yerlerde Haçlı devletleri kurulmuş. (Urfa Kontluğu, Antakya Prensliği, Kudüs Krallığı, Şam-Trablus Prensliği gibi)Feodalite zayıflamaya başlamış, merkezi krallıklar güçlenmeye başlamıştır. Selçuklular büyük darbe görmüş, Batı Anadolu ve Marmara elden çıkmış. Selçuklular iç bölgeler çekilmek zorunda kalmış.

* Türk-İslam Dünyasına Etkileri: Anadolu, Suriye ve Filistin büyük tahribata uğradı.Türklerin batıya ilerleyişi gecikti. Türklerin İslam dünyasındaki önemi arttı.

Admin

Taglar: HaçlıSeferleri1096-1270

9. Sınıf Tarih Notları - İlginizi çekebilecek başlıklar
Otuz Yıl Savaşları

Otuzyıl Savaşları on yedinci yüzyılda Hıristiyanlığın Avrupa kıtasındaki mezhep kavgalarının 1618-1648 yılları arasındaki safhası.

Romalılar Döneminde Bilim

M.I. 30 yilinda Romalilar Iskenderiye’yi ele geçirdiler ve bilinen Dünya’yı hakimiyetleri altina aldilar. Eski ve yeni kentleri, yollarla ve köprülerle birbirlerine bagladilar ve Roma hukuku araciligiyla, idareleri altindaki genis eyaletlere öte

Tarih Öncesi Devirler

İnsanların yeryüzünde faaliyet göstermeye başlamasından M.Ö. 3000 yıllarında Sümerler tarafından yazının bulunmasına kadar geçen döneme Tarih Öncesi Devirler denir.

Abbasiler (750 - 1258)

Ebu Müslim’in, Emevi Devletini yıkarak Küfe’de Ebul Abbas’ı halife ilan etmesiyle Abbasi Devleti kuruldu. Abbasi halifesi Ebu’l Abbas Abdullah, Hz. Muhammed’in amcası Abbas’ın soyunciandır.

Anadolu Selçuklu Devleti (1075 - 1308)

Süleyman Şah (1075-1086): Sultan Alparslan’ın Malazgirt Savaşı sonrasında verdiği emir gereğince,Anadolu’nun fethine katılan Süleyman Şah ve kardeşi Mansur Bey, Bizans’tan Konya ve çevresini, Afyon’u ve Kütahya’yı aldılar.

Anadolu Uygarlığı

Anadolu; verimli arazilere sahip olması , önemli ticaret yolları üzerinde bulunması, iklim şartlarının elverili olması , etrafının denizlerle çevrili olması gibi sebeplerle birçok devlete ev sahipliği yapmıştır. Anadolu uygarlığını o



Sayfa Yorumları

Yorum Ekle





Mesaj / Bildirim Gönderin