Ural - Altay Dil Ailesi

Asya’nın Büyük Okyanus kıyılar ından, Orta Avrupa’ya ve Akdeniz kıyılarına kadar uzanan alanda konuşulan Ural-Altay dil ailesi, Ural ve Altay dilleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Türk dili, Altay grubundadır.

Ural-Altay Dil Ailesi
Ural Dilleri Altay Dilleri
1. Fin-Ugor Dilleri 1. Türkçe

 		 Fince 2. Moğolca

 		 Ugorca 3. Mançu-Tunguz

 		 Macarca 4. Korece (?)
2. Samoyed Dilleri 5. Japonca (?)


1838 yılında Estonyalı bilgin Ferdinand Johann Wiedemann (1805-1887), Ural-Altay dil ailesinin ortak özellikleri üzerinde çalışmış ve bu dil ailesinin Hint-Avrupa dillerinden farklı özelliklerini aşağıda verilen 14 maddede toplamıştır:
  1. Ural-Altay dillerinin en başta gelen özelliği ‘ses uyumu’dur.
  2. Bu dillerin sözcüklerinde gramatikal cinsiyet yoktur; yani sözcükler eril, dişil ve nötr diye ayrılmaz. Meselâ: Ar. ﺮﻳﺪﻣ ‘müdîr’ = müdür (eril) - ﻩﺮﻳﺪﻣ ‘müdîre’= kadın müdür (dişil); İng. he (eril) - she (dişil); Rus. oкно ‘okno’ = pencere (nötr) gibi.
  3. Sözcük belirleyici (belirtme edatı) işleviyle sözcüğün başına yazılan Arapçadaki ﻟﺍ ‘el-’ tarif harfi (krş.: ﺏﺎﺘﻜﻟﺍ ‘el-kitâbü’) veya İngilizcedeki ‘the’ artikeli ( krş.: the Americas) gibi ulamalar yoktur.
  4. Sözcük yapımı eklerledir; Ural-Altay dil ailesine giren dillerin hepsi bağlantılı (=eklemeli) dillerdendir. Türetme ve çekim eklerle yapılırken köklerde değişme olmaz.
  5. İsimlerin çekiminde iyelik ekleri kullanılır. Krş.: İng. his father = Tü. onun baba-sı.
  6. Fiil şekilleri zengindir.
  7. Hint-Avrupa dillerindeki ön-ek (=preposition) yerine son-ek (=postposition) kullanılır. Krş.: F. bî-günâh = Tü. suç-suz.
  8. Sıfatlar isimlerden önce gelir. Krş.: güzel çocuk.
  9. Sayı sözlerinden sonra çokluk eki kullanılmaz (beş elma, üç kişi gibi). Türkçede üç silahşörler, kırk haramiler, yedi cüceler gibi tamlamalar istisnaî örneklerdir.
  10. Karşılaştırma, -den çıkma durumu (=ablative) eki ile yapılır: Krş.: Ayşe’den çalışkan.
  11. Yardımcı fiil olarak i- kullanılır. Krş.: çalışkandı.
  12. Ural-Altay dillerinin çoğunda olumsuz hareket için ayrı bir fiil vardır.
  13. Soru eki bulunmaktadır.
  14. Bağlar yerine fiil şekilleri kullanılır.

Buna göre, Türk dilini dünya dillerinden ayırt eden bir özellik sayılan ses uyumunun sadece Türkçe için değil, Türkçenin içinde yer aldığı dil ailesine bağlı diğer diller için de geçerli olduğu anlaşılmaktadır.
Admin

Taglar: UralAltayAilesi

Türk Dili ve Tarihi - İlginizi çekebilecek başlıklar
Altay Dil Birliğini Kabul Etmeyenler ve Çekimser Kalanlar

Altay dil birliğ i teorisine karşı olanlar; yani Türk, Moğol, Tunguz (belki Kore ve Japon) dillerinin ortak bir atadan geldiği görüşüne karşı olanlar da vardır.
Altay Dilleri Teorisi

Ural-Altay dillerinin Altay dil grubunu oluşturan, Türk, Moğol, Tunguz-Mançu (belki Kore ve Japon) dillerinin akrabalığ ına inanan yani bu dillerin ortak bir kaynaktan geldiği görüşünü savunan ve bunu tespit etmeye çalışan teoriye, Altay D
Doğuda Harezm ve Çağatay, Batıda Eski Oğuz ve Osmanlı Türkçesi

Orta Türkçe (XIII.-XX. yy): Doğuda Harezm ve Çağatay Türkçesi; Batıda Eski Oğuz ve Osmanlı Türkçesi
Yapıları Bakımından Diller

Yalınlayan (Tek Heceli) Diller. Bağlantılı ve Kaynaştıran (Eklemeli) Diller. Bükümlü (Çekimli) Diller

Sayfa Yorumları

Yorum Ekle




İlginizi Çekebilir

Mesaj / Bildirim Gönderin