Tanzimat Edebiyatı 2. Dönem Sanatçıları

RECAİZADE MAHMUT EKREM (1847 – 1914)

* “Üstat” olarak bilinir.
* II. Topluluğun önder nitelikli üyesidir.
* Şiir, hikâye, roman, tiyatro, eleştiri türlerinde eserler vermiştir.
* “Her güzel şey şiirin konusu olabilir.” görüşüyle Türk şiirinin konusunu genişletmiştir.
* “Sanat sanat içindir.” anlayışına bağlıdır.
* İlk realist roman olan Araba Sevdası’nda “Bihruz Bey” karakterinden hareketle yanlış Batılılaşmayı eleştirmiştir.
* Muallim Naci’yle eski-yeni edebiyat tartışmalarına girmiş; yeni edebiyatı ve “kulak için kafiye” anlayışını savunmuştur.
* Tartışmalar sırasında etrafında toplanan gençler üzerinde etkili olan yazar, Servet-i Fünun’un hazırlayıcısı olmuştur.
* Şiirlerinde romantiktir.
* Romanlarında realizmin etkisindedir.
* Talim-i Edebiyat adlı edebiyat bilgilerini içeren bir ders kitabı yazmıştır.

Eserleri:
Şiir: Nağme-i Seher, Yadigar-ı Şebab, Pejmürde, Nijad Ekrem (Ölen oğlu için yazmıştır), Zemzeme (III Cilt)
Tiyatro: Afife Anjelik, Vuslat yahut Süreksiz Sevinç, Çok Bilen Çok Yanılır, Atala
Roman: Araba Sevdası (ilk realist romandır.)
Hikâye: Şemsa, Muhsin Bey
Eleştiri: Takdir-i Elhan (Muallim Naci ile kavgaları, kafiye konusu)

ABDÜLHAK HAMİT (TARHAN) (1852 – 1937)

* Şair-i Azam olarak tanınmıştır.
* Tanzimat I. dönemiyle başlayan yenileşme hareketindeki asıl başarıyı şiirleriyle sağlamıştır.
* Ölümü ve metafizik konuları ele alan felsefi şiirler yazmıştır.
* Aşk, doğa, vatan sevgisi de işlediği konulardandır.
* Sanat için sanat, anlayışındadır.
* Aruzun yanında heceyi de kullanmıştır.
* Şiirlerinde tezata yer vermiştir.
* Şiirlerinde şaşırtmacadan da yararlanmıştır.
* İlk pastoral şiirimiz olan Sahra’yı yazmıştır.
* Süslü ve sanatlı bir dili vardır; dil kurallarını fazla zorlamıştır.
* Romantizmin etkisindedir.
* Tiyatro eserleri sahne tekniğine uygun değildir, okunmak için yazılmıştır.
* Hece veya aruzu kullanarak manzum olarak kaleme aldığı tiyatroları vardır. Bazıları mensur olarak kaleme alınmıştır.
* Tiyatrolarında tarihsel ve hayali konuları işlemiştir.

Eserleri
Şiir: Sahra, Divaneliklerim yahut Belde, Makber, Ölü, Bunlar Odur, Hacle, Baladan Bir Ses...
Tiyatro: Macera-yı Aşk, Sabr-ü Sebat, İçli Kız, Duhter-i Hindu, Nesteren, Eşber, Tezer, Finten, İbn-i Musa, İlhan, Turhan yahut Endülüs’ün Fethi

SAMİ PAŞAZADE SEZAİ (1860 – 1936)

* Tanzimat edebiyatının realist yazarlarındandır.
* İngiliz ve Fransız Edebiyatını iyi tanıyan bir yazardır.
* Esir kız Dilber’in maceralarını anlattığı “Sergüzeşt” romanıyla tanınır; bu romanda kölelik düzenini eleştirmiştir.
* Sergüzeşt (macera anlamına gelmektedir), romantizmden realizme geçiş özellikleri taşır.
* Toplumsal sorunları işlemiştir.
* Dönemine göre sade bir dil kullanmıştır.
* Gerçekçi yazarlardandır.

Eserleri:
Roman: Sergüzeşt
Hikâye: Küçük Şeyler (Batılı anlamda ilk öyküler.)
Gezi-sohbet: Rumuzü’l-Edep
Tiyatro: Şir

MUALLİM NACİ (1850 – 1893)

* Tanzimat edebiyatında divan edebiyatı alışkanlıklarını savunan ve sürdüren bir yazardır.
* “Kafiye, göz içindir.” anlayışını savunmuş ve Recaizade Mahmut Ekrem’le tar- tışmıştır.
* Sade bir dille ve hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri de vardır.

Eserleri:
Şiir: Ateşpare, Füruzan, Şerare
Eleştiri: Muallim, Demdeme
Anı: Ömer’in Çocukluğu
Sözlük: Istılahat-ı Edebiye, Lügat-i Naci

NABİZADE NAZIM (1862 – 1893)

* Realist, natüralist özellikler taşıyan bir yazardır.
* İlk köy romanı olan Karabibik‘i (1890) yazmıştır.
* Zehra adlı realist-natüralist romanı edebiyatımızda ilk psikolojik roman denemesi ve ilk tezli romandır.