İBRAHİM ŞİNASİ (1826 – 1871)
* I. topluluğun öncüsüdür.* Dilde sadeleşme hareketine öncülük etmiştir.
* Edebiyatımızda noktalama işaretini ilk kez kullanmıştır.
* Kasidelerinde içerik ve şekil bakımından yenilikler görülür.
* Eserlerinde parça güzelliği yerine bütün güzelliğine önem vermiştir.
* La Fontaine’in fabllarını manzum olarak çevirmiştir.
* Durub-ı Emsal-i Osmaniye adlı eseriyle atasözlerini bilimsel bir anlayışla derlemiştir.
* İlk tiyatro eserimiz olan Şair Evlenmesi’ni yazmıştır. Şair Evlenmesi, görücü usulü ile evliliğin yanlışlığını konu edinir.
* İlk özel gazete Tercüman-ı Ahval’i Agâh Efendi’yle birlikte çıkarmıştır.
* İlk makale olan Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi’ni yazmıştır.
* Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkarmıştır.
* Batı’dan yaptığı şiir çevirilerini Tercüme-i Manzume’de toplamıştır.
Eserleri
Tiyatro: Şair Evlenmesi
Şiir: Müntehabat-ı Eş’ar
Derleme: Durub-ı Emsal-i Osmaniye
Sözlük: Kamus-ı Osmanî (tamamlayamamıştır)
Çeviri: Tercüme-i Manzume
ZİYA PAŞA (1829 – 1880)
* Şiirleri divan edebiyatı tarzındadır.* Şiir ve İnşa adlı makalesinde halk edebiyatını; “Harabat” adlı antoloji ile divan edebiyatını övmüş, bu yüzden Namık Kemal tarafından eleştirilmiştir.
* Hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri de vardır. Genellikle aruzu kullanmıştır.
* Bağdatlı Ruhi’ye nazire olarak yazdığı Terkib-i Bent‘i önemlidir.
* Şiirleriyle toplumdaki olumsuzlukları eleştirmiş ve felsefi konuları ele almıştır.
* Toplumsal şiirlerinde hak, hürriyet, adalet, medeniyet, ahlak gibi kavramları işlemiştir.
* Namık Kemal’le birlikte yurt dışında çıkarılan ilk gazete olan “Hürriyet”i yayımlamıştır.
* Romantizm akımından etkilenmiştir.
Eserleri:
Şiir: Eş’ar-ı Ziya
Antoloji: Harabat (Antoloji, III cilt)
Tercüme: Rüya’nın Encamı, Endülüs Tarihi, Engizisyon Tarihi, Emil, Tartüffe...
Hiciv: Zafername (Nazım-nesir karışık)
Makale: Şiir ve İnşa
Mektup: Veraset Mektupları
Anı: Defter-i Amal
NAMIK KEMAL (1840 – 1888)
* “Vatan şairi”dir.* Şiir, eleştiri, biyografi, roman, tarih, makale gibi farklı türlerde eserler vermiştir.
* “Toplum için sanat” anlayışındadır.
* Eserlerinde vatan, hürriyet, özgürlük, eşitlik gibi konuları işlemiştir.
* Edebiyatçı kimliği kadar fikir adamı kimliği de önemlidir.
* Dilin sadeleşmesi taraftarıdır.
* Şiirlerini, heyecanlı bir söylevci edasıyla yazmıştır.
* Hece ile şiirler de yazmıştır; ama genellikle aruzu kullanmıştır.
* Şiirlerinde hem konu hem de biçim bakımından yenilikler görülür.
* Ziya Paşa’nın eski edebiyatı övdüğü “Harabat” adlı antolojisini eleştirmek amacıyla yazdığı “Tahrib-i Harabat”la ilk eleştiri kitabı örneğini vermiştir.
* Namık Kemal, tiyatrolarında aşk dramları, vatanseverlik, fedakârlık, ahlak gibi konuları işlemiştir.
* “Vatan Makalesi” adlı önemli bir yazısı vardır.
* Tasvir-i Efkâr gazetesini Şinasi’den devralmıştır.
* Ziya Paşa ile birlikte Londra’da Hürriyet gazetesini çıkarmıştır.
* Mektupları vardır. Magosa’da yazdığı mektuplar Batılı anlamda anı türünün ilk örneği sayılmaktadır.
* Romantizmden etkilenmiştir.
Eserleri:
Roman: İntibah, Cezmi
Tiyatro: Vatan yahut Silistre, Gülnihal, Kara Bela, Akif Bey, Celalettin Harzemşah, Zavallı Çocuk
Eleştiri: Tahrib-i Harabat, Takib-i Harabat (iki eser de Ziya Paşanın Harabat’ına karşı yazılmıştır.), İrfan Paşa’ya Mektup, Renan Müdafaanamesi
Tarih: Devr-i İstila, Kanije, Silistre Muhasarası, Osmanlı Tarihi, Büyük İslam Tarihi
Biyografi: Evrak-ı Perişan (Fatih, Yavuz Sultan ve Selahattin Eyyubi’yi anlatır.)
Anı: Magosa Mektupları
AHMET MİTHAT EFENDİ (1844 – 1912)
* Eserlerini “halk için roman anlayışıyla” yazmıştır.* Döneminin en çok eser veren yazarıdır.
* “Yazı makinesi” olarak nitelenen yazar, roman, hikâye ve tiyatro gibi birçok türde eser vermiştir.
* Romanlarında halkı bilgilendirmek için akışı keserek ansiklopedik bilgiler vermiştir.
* Tercüman-ı Hakikat gazetesini çıkarmıştır.
* Teknik ve üslup bakımından zayıf eserler vermiştir.
* Dili sade ve anlaşılırdır.
* Hayatını kalemiyle kazanan ilk yazarımızdır.
* Servet-i Fünun aleyhine “Dekadanlar” adlı bir yazı yazmıştır. Bu yazıyla Servet-i Fünuncu gençleri anlaşılmaz şiirler yazmakla eleştirmiştir.
* Felatun Beyle Rakım Efendi romanında yanlış batılılaşmayı eleştirmiştir. Bu romandaki Felatun Bey “Batı”yı, Rakım Efendi “Doğu”yu temsil eder.
* Romantizmden etkilenmiştir.
Eserleri:
Hikâye: Kıssadan Hisse, Letaif-i Rivayat (25 cilt)
Roman: Yeniçeriler, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Felatun Beyle Rakım Efendi, Süleyman Musli, Henüz On Yedi Yaşında, Esrar-ı Cinayat, Durdane Hanım, Dünyaya İkinci Geliş, Jön Türk, Paris’te Bir Türk...
Tiyatro: Eyvah, Çerkez Özdenler, Çengi
Gezi: Avrupa’da Bir Cevelan
Biyografi: Beşir Fuat
AHMET VEFİK PAŞA (1823 – 1891)
* Devlet adamı ve yazardır.* Moliere’den yaptığı çeviri ve adaptasyonlarla tanınmıştır.
* Milliyetçilik ve Türkçülük akımlarının ilk temsilcilerindendir.
* Tiyatro tarihimizde özel bir yeri vardır, Türk tiyatrosunun kurucusu sayılmaktadır.
* Lehçe-i Osmanî adlı, Anadolu Türkçesine ait ilk sözlüğü hazırlamıştır.
* Klasisizmden etkilenmiştir.
Eserleri:
Moliere’den Tiyatro Çeviri ve Uyarlama: İnfal-i Aşk, Zor Nikah, Zoraki Tabip, Tabib-i Aşk, Meraki, Azarya, Yorgaki Dandini, Savruk, Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi
Sözlük: Lehçe-i Osmanî
Tarih: Şecere-i Türk Çevirisi (Ebulgazi Bahadır Han’ın bu önemli eserini Türkiye Türkçesi’ne çevirmiştir.)
ŞEMSETTİN SAMİ (1850 – 1904)
* İlk yerli roman olan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ı yazmıştır.* Diğer önemli eserleri Kamus-ı Türkî, Kamus-ı Alam ve Orhun Kitabeleri Çevirisi‘dir.
ALİ SUAVİ (1839 – 1878)
* Muhbir gazetesindeki yazılarında sade bir dil kullanarak Tanzimat dönemindeki dilde Türkçülük hareketine öncülük etmiştir.* Milliyetçilik düşüncesinin kökleşmesine çalışmıştır.
* “Hive Hanlığı” adlı eserinde milliyetçi yönü öne çıkar.
* “Kamusü’l-UIum ve’l-Maarif” (Bilim ve Kültür Sözlüğü) adlı bir ansiklopedisi de vardır.
DİREKTÖR ALİ BEY (1844 – 1899)
* Tiyatro alanındaki çalışmalarıyla ve özellikle Ayyar Hamza adlı uyarlamasıyla tanınır.* Diğer önemli eserleri: Kokona Yatıyor (tiyatro), Seyahat Jurnali (Batılı anlamda ilk günlüktür.)
2018-09-03 Admin Admin
Taglar: TanzimatEdebiyatıDönemSanatçıları
| Edebiyat Ders Notları - İlginizi çekebilecek başlıklar |
|---|
|
Beş Hececiler
Beş Hececiler; Orhan Seyfi Orhon, Faruk Nafiz Çamlıbel, Halit Fahri Ozansoy, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç |
|
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının Diğer Sanatçıları
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının Diğer Sanatçıları; Sabahattin Ali, Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı), Sait Faik Abasıyanık, Oğuz Atay, Tarık Buğra, Yaşar Kemal, Kemal Tahir, Orhan Kemal, Memduh Şevket Esendal |
|
Fecr-i Ati Edebiyatı
Fecr-i Ati Edebiyatının Genel Özellikleri: Fecr-i Ati Edebiyatı’nın Sanatçıları, AHMET HAŞİM (1884 – 1933), TAHSİN NAHİT (1887 – 1919), EMİN BÜLENT SERDAROĞLU (1886 – 1942), CEMİL SÜLEYMAN (ALYANAKOĞLU) (1886 – 1940) |
|
Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri
Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri; Mani, Düz ManiKesik Mani (Cinaslı Mani), Yedekli Mani (Artık mani), Türkü, Ninni, Ağıt |
|
Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri
Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri; Koşma, Güzelleme, Koçaklama, Taşlama, Ağıt, Koşma, Musammat Koşma, Yedekli Koşma, Ayaklı Koşma, Zincirbent Ayaklı Koşma, Koşma-Şarkı, Tecnis Koşma, Destan, Semai, Varsağı |
|
Âşık Edebiyatı Temsilcileri
Âşık Edebiyatı Temsilcileri; Köroğlu, Öksüz Dede (Öksüz Âşık), Kayıkçı Kul Mustafa, Karacaoğlan, Âşık Ömer, Kâtibî, Kuloğlu, Gevherî, Dertlî, Dadaloğlu, Bayburtlu Zihnî, Erzurumlu Emrah, Everekli Seyranî, Âşık Şenlik, Ruhs |
Sayfa Yorumları