Dize sonlarında tekrarlanan yazılışları aynı, anlamları ve görevleri farklı ses(harf) ya da sözcüklerdir.
** Kafiyeleri daha kolay bulmak için önce redifi bilmek gerekir:
Redif:
* Dize sonlarında tekrarlanan aynı anlam ve görevdeki ek, sözcük ya da sözcük gruplarıdır.
Yar kolunda burma olsam
Yedikleri hurma olsam
Alçım alçım sürme olsam
Yar kaşına sürse beni
Seni korkutacak geçtiğin yollar
Arkandan gelecek hep ayak sesim
Sarıp vücudunu hayali kollar
Enseni yakacak sıcak nefesim
Yarım Uyak:
* Dize sonlarındaki bir ses benzerliğidir.
Evlerinin önü çardak
Elif’in elinde bardak
Sanki yeşil başlı ördek
Yüzer Elif Elif diye
Kim okurdu kim yazardı
Bu düğümü kim çözerdi
Koyun kurt ile gezerdi
Fikir başka başk’olmasa
(di redif)
Tam Uyak:
* Dize sonlarındaki iki ses benzerliğidir.
Geçince başlayacak bitmeyen sükunlu gece
Guruba karşı bu son bahçelerde keyfince
Ağaçlar hu çeker iniler taşlar
Bülbül gözlerinden akıtır yaşlar
(-lar redif)
Zengin Uyak
* En az üç ses benzerliği olan uyaklardır.
Miskin Yunus biçareyim
Baştan ayağa yareyim
Dost ilinden avareyim
Gel gör beni aşk neyledi
(-yim redif)
Ertesi gün başladı gün doğmadan yolculuk
Soğuk bir mart sabahı buz tutuyor her soluk
Tunç Uyak
Uyak oluşturan sözcüklerden birinin, diğer sözcüğün içinde yer almasıdır.
* İki ya da daha fazla ses benzerliğinden oluşabilir.
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış şaşarım
Kükremiş sel gibiyim bendimi çiğner aşarım
N’oldu sana yeşil pancurun indi
Karanlık akşamlara döndü ikindi
Cinaslı Uyak
Yazılışları aynı anlamları farklı olan sözcüklerin oluşturduğu uyak türüdür.
Ben sana bülbül bana sen gülşen ol
Ko beni ağlayayım sen gül şen ol
Söylerken o sözleri kızardı
Hem hazzeder ah hem kızardı
Uyak Düzeni (Kafiye Şeması)
1. Düz Uyak
-aaaa -aabb -aaab şekillerinde olabilir.
Öldürüp kanıma girme -a
Gayrılara gönül verme -a
Ela gözlerine siyah sürme -a
Çekme beni öldürürsün -b
El ariftir yoklar senin bendini -a
Dağıtırlar duzağını fendini -a
Alçaklarda otur gözet kendini -a
Katı yükseklerden uçucu olma -b
Çiçek ülkesinden girerken yaza -a
Örer her doğan gün bir altun koza -a
Kristal çiçekler açan fıskiye -b
Ayıklık saçar düş gören bahçeye -b
2. Çapraz Uyak
abab cdcd... şeklinde devam eden uyak düzenidir.
Şu bakır zirvelerin ardından -a
Bir süvari geliyor kan rengi -b
Başlıyor şimdi melül akşamdan -a
Son ışıklarla bulutlar cengi -b
(abab)
Sarma (Sarmal) Uyak:
Biliyorum gölgede senin uyuduğunu -a
Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin -b
Nazların aleminde yumulmuş kirpiklerin -b
Yüzünde bir tebessüm bu ağır öğle sonu -a
2018-09-02 Admin Admin
Taglar: ŞiirdeUyakKafiye
| Edebiyat Ders Notları - İlginizi çekebilecek başlıklar |
|---|
|
Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri
Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri; Mani, Düz ManiKesik Mani (Cinaslı Mani), Yedekli Mani (Artık mani), Türkü, Ninni, Ağıt |
|
Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri
Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri; Koşma, Güzelleme, Koçaklama, Taşlama, Ağıt, Koşma, Musammat Koşma, Yedekli Koşma, Ayaklı Koşma, Zincirbent Ayaklı Koşma, Koşma-Şarkı, Tecnis Koşma, Destan, Semai, Varsağı |
|
Âşık Edebiyatı Temsilcileri
Âşık Edebiyatı Temsilcileri; Köroğlu, Öksüz Dede (Öksüz Âşık), Kayıkçı Kul Mustafa, Karacaoğlan, Âşık Ömer, Kâtibî, Kuloğlu, Gevherî, Dertlî, Dadaloğlu, Bayburtlu Zihnî, Erzurumlu Emrah, Everekli Seyranî, Âşık Şenlik, Ruhs |
|
Şiir Bilgisi
Şiirde anlam bütünlüğünü sağlayan en küçük birimdir. En küçük nazım birimi dizedir. İki dizelik nazım birimine beyit, dört dizeden oluşana dörtlük; üç, beş, yedi ve daha fazladan oluşanlara bent adı verilir. |
|
Şiirde Ölçü (Vezin)
Şiirde Ölçü (Vezin); Hece ölçüsü, Aruz ölçüsü, Serbest ölçü. Mısralardaki hece sayısının eşitliği esasına dayanır. Hece ölçüsünde şiirdeki diğer dizeler ilk dizedeki hece sayısına eşit olmak zorundadır. |
|
Sözlü Anlatım Türleri
Mülakat (Görüşme), Söylev (Nutuk,Hitabet), Konferans, Açık Oturum, Panel, Forum, Sempozyum (Bilgi Şöleni), Münazara |
Sayfa Yorumları