İlk Türk Devletlerinde Sanat


* Orta Asya Türk sanatının temeli ilk Türk devletlerinde görülen altı göçebe kültürüne dayanmaktadır.Konargöçer bir yaşam tarzını benimseyen Hunlarda ve Köktürklerde taşınabilir sanat eserleri öne çıkarken yerleşik hayata geçen Uygurlarda farklı eser tipleri görülmüştür.

* Türkler sabit ev kültüründen haberdar olmalarına rağmen konargöçer yaşam tarzından dolayı çadırda yaşamayı tercih etmişler, buda çadır sanatının gelişmesine neden olmuştur.

* Türkler ölüyü çadıra koyup yas töreni düzenler ; daha sonra ölünün mezarı üzerine kerpiçten, taş ve ağaçlar kulübe yaparlardı. (Kurgan)

KURGAN : Türkler ölümden sonraki yaşama ait dinî inanışları sebebiyle “kurgan” adı verilen mezarlar yapmışlardır. Özellikle Hunlarda rastlanılan kurganlar, açılan çukurlar içerisine zemin ve tavanı karaçam ağaçlarından oluşan bir mezar odasından ibarettir. Bu odanın tamamı keçe yaygılarla örtülür, mumyalanmış ceset başı doğuya ( Türklerde doğunun kutsallığı)gelecek şekilde buraya yatırılırdı. Mezar odasına ölen kişinin eşyaları ve bazı hediyelerle, atı da yakınına kuyruğu kesilmiş veya düğümlenmiş bir şekilde gömülürdü. Hunlardaki cesetlerin mumyalanarak gömülmesi geleneği Anadolu’da bazı İlhanlı ve Selçuklu kümbetlerinde de uygulanmıştır.

* Çadır geleneği, mimarinin yanında süsleme sanatını da etkilemiştir. Orta Asya’da Türklerin kullandıkları özellikle kağan çadırlarının (otağ) süsleme bakımından daha zengin ve daha büyük olduğu bilinmektedir.Süslemelerde genellikle; kaplanla dağ keçisinin, grifonla geyiğin ya da bu tür hayvanların mücadelelerini (haynan uslubu İskitler) konu edinen betimlemeler vardır.

* Köktürkler döneminde anıt mezar geleneği bazı değişikliklerle devam etmiştir. Anıt mezarlar dikdörtgen bir alan içinde, tören yolu ve bu yol üzerinde ölen kişinin yaptıklarından ve devletin durumundan söz eden kitabeler, çeşitli heykeller ve ortada bir sunaktan oluşur

* Yerleşik yaşamı benimseyen Uygurlar anıt mezarları,çadırdan esinlenerek kubbeli yapmışlardır.Karahohoça yakınlarındaki kubbeli anıt mezarları bu döneme ait ilk örneklerdir.Uygurlar mimari alanda önceki dönemlere göre büyük gelişme kaydetmiş, birçok kent kurup etrafını surlarla çevirmişlerdir.

* Evler,saraylar,dinin etkisiyle yapılan manastır ve tapınaklar Uygur kent mimarisinin ögeleridir.Hunlar ve Köktürklerde bilinen kerpiç ve tuğladan yapılmış toprak damlı ev mimarisi Uygurlarda gelişme göstermiştir.Bu dönemde yapılan manastır ve tapınaklar, Türk İslam devletlerindeki medreselere örnek olmuştur.

* Köktürkler döneminde heykel sanatı önemli gelişme göstermiştir.Heykellerdeki yüz ve saç biçimi ile tarzının gerçeğe yakın bir şekilde yontulması dikkat çekicidir (BALBAL). Uygurlar döneminde heykel sanatındaki gelişme devam etmiş; işlenmesi kolay alçı,toprak,ahşap,taş ve madenden eserler yapılmıştır.

* Türk resim sanatının temeli uygurlar döneminde atılmıştır.Uygurların tapınakları süslemek için yaptıkları duvar resimleri ( fresko ) ve kitapları süslemek için yapılan minyatürler , Türk resim sanatının kaynağını oluşturmuştur. Uygur resim ve minyatür sanatı, Moğollar aracığıyla İran ve Anadolu’ya taşınarak Anadolu Türk sanatını etkilemiştir.

* Türkler; demircilik, dokumacılık, dericilik,maden ve ahşap işçiliği gibi el sanatları ile uğraşmışlardır.Türk maden sanatının ilk örnekleri altın,gümüş,demir ve bronz gibi madenlerden elde edilmiştir.Ahşap işçiliğine önem veren Türkler,ihtiyaçlarına göre sandalye,masa,dolap,karyola gibi ev eşyaları,mutfak takımları, göçlerde kullanılan araba ile at koşum takımlarını da ustalıkla yapmışlardır.

Admin

Taglar: İlkTürkDevletlerindeSanat

Tarih Ders Notları - İlginizi çekebilecek başlıklar
Osmanlı Sanatı (Osmanlıda Sanat)

Selçuklu Devleti ve Beylikler Döneminde önemli bir yere gelen Türk-İslam sanatı geliştirilmiştir. Ayrıca İran ve Bizans sanatından da etkilenen Osmanlı sanatı, kendine has bir üslup oluşturarak dünya sanat tarihinde kendisine özel bir yer

Osmanlı Sanatı(Osmanlıda Sanat) Ünite Sonu Değerlendirme Soruları

El yazması eserleri süslemek ve metnin aydınlatılmasını sağlamak için perspektif olmadan yapılan resimlere denir.

Türk İslam Devletlerinde Sanat

Türk-İslam sanatının temelleri KARAHANLILAR döneminde atılmıştır.Bu dönemin mimari eserleri diğer dönemlere örnek teşkil etmiştir. Süslemelerde bitki ve hayvan motifleri kullanılmıştır.

17. ve 18. Yüzyıl Osmanlı Devlet Teşkilatı

Bu yüzyıllarda meydana gelen önemli değişmeler şunlardır. Osmanlı devletinde 18. yüzyılda sadrazamın güçlenmesiyle Divan Toplantıları Bab-ıali de(sadrazam konağı) toplanmaya başladı.

Cumhuriyet Döneminde Eğitim (1938 e kadar)

Milli Mücadele eğitimi derinden etkilemiş, Anadolu’daki işgal kuvvetleri, okullarda kendi propagandalarını yaparken bazı okulları da kapatmışlardır.

Cumhuriyet Döneminde Ekonomi (1938 e kadar)

Yeni Türk Devletinin ekonomi politikalarını belirlemek için 17 şubat - 4 Mart 1923 tarihleri arasında İzmir’de Türkiye İktisat Kongresi toplanmıştır.



Sayfa Yorumları

Yorum Ekle





Mesaj / Bildirim Gönderin