Genel olarak hayvanlarda dolaşım sistemi başlıca şu görevleri yapar:
* Sindirim ürünleri ve inorganik besinleri bütün hücrelere taşıma.
* Oksijeni hücrelere taşıma (trake solunumu yapanlar hariç)
* Metabolizma artıklarının hücrelerden uzaklaştırılması (CO2, üre, ürik asit, tuz, su, madensel tuzlar vb.)
* Vücut sistemlerinin işleyişi ile ilgili hormonların iletimi
* Bağışıklık sisteminin hücrelerini vücudun her tarafına götürme.
Hayvansal bir hücrelilerde sölenterelerde dolaşım, sistem halinde değildir. Maddenin taşınması sitoplazma veya hücreler arası sıvılarla olur. İleri yapılı hayvanlarda iki çeşit taşıma (dolaşım) sistemi gelişmiştir.
1. Açık Dolaşım: Yumuşakçalarda, derisidikenlilerde ve eklembacaklılarda görülür. Bu dolaşım sisteminde kan, damarlardan çıkarak vücut boşluklarına dağılır ve besinler hücrelere taşınır. Tekrar damarlardaki açıklıklarla toplanan kan devrini tamamlar. Kanın akışı daha ağırdır. Böceklerde sırt damarının önü açık arkası kapalıdır.Önden vücut boşluğuna yayılan kan damardaki açıklıklarla toplanarak dolaşımını tamamlar.
2. Kapalı Dolaşım: Kan atardamar, toplardamar, kılcal damarlar ve kalbin içerisinde dolaşır.Yani, kapalı bir dolaşım sisteminin vücutla kaynaşması şeklinde düşünülebilir.Bu dolaşımda kanın akış hızı daha yüksektir.Halkalı solucanlarda kapalı dolaşımın en basit şekli görülür. Omurgalılarda kapalı dolaşım daha ileri yapıdadır.
Halkalı Solucanların Kapalı Dolaşımı: Sırt ve karın damarları ve bu damarlardan ayrılan kılcal damarlar dolaşım sistemini meydana getirirler. Kılcal damarlar derinin dış yüzeyine çok yakın yerlerinde bulunur. Bu da oksijenin kılcal damarlarla alınıp CO2 verilmesini kolaylaştırır. Sırt damarında kan öne doğru akar, karın damarında ise geriye doğru akar.
Omurgalılardan Balıklarda: Kalp, bir kulakçık ve bir karıncıktan ibarettir. Kalpte kirli kan vardır. Kulakçık-karıncık yolunu izleyen kan solungaçlara gider. Temizlenen kan kalbe uğramadan vücuda dağılır ve kirlenerek kalbe döner.
Kurbağalarda: Kalp 2 kulakçık ve 1 karıncıktan ibarettir. Sol kulakçık akciğerden gelen temiz kanı, sağ kulakçık vücuttan gelen kirli kanı taşır, ikisi de aynı karıncığa açılırlar. Bu yüzden kalpte temiz kan ile kirli kan birbirine karışır.
Sürüngenlerde: Kurbağalarınkinden farklı olarak karıncığı ortadan ikiye ayıran yarım perde vardır.Yine de kirli kan ile temiz kan kalpte birbirine karışır. Sürüngenler ve kurbağalarda vücuda dağılan kan “kirli+temiz” karışımı olduğundan hücrelere yeterli oranda O2 taşınmaz. Bu hayvanların sıcak havalarda faaliyetleri artar. Bunlara soğuk kanlı hayvanlar denir.
Kuş ve memelilerde: Kalp iki kulakçık ve iki karıncıktan oluşur. Kalbin sağ kulakçık sağ karıncığında vücutta kirlenerek gelen kan, sol kulakçık sol karıncığında ise akciğerde temizlenerek gelen kan bulunmaktadır. Hücrelere bol oksijen gönderildiği için vücut daha çok enerji üretir ve vücut sıcaklığı sabit tutulur.
2018-09-03 Admin Admin
Taglar: HayvanlardaDolaşımSistemi
| Biyoloji Ders Notları - İlginizi çekebilecek başlıklar |
|---|
|
İnsanda Dolaşım Sistemi
Kalp, atardamarlar,kılcal damarlar ve toplardamarlardan meydana gelmiştir. |
|
Bir Bilim Olarak Biyoloji
Canlıların bütün özelliklerini ve hayat olaylarını inceleyen bilim dalına biyoloji denir. |
|
Bitkiler
Fotosentez yapan ototrof canlılardır. Yarı parazit bitkiler (ökseotu) fotosentez yapar, fakat su ve mineralleri konaktan alır. Tam parazit bitkiler (cinsaçı) fotosentez yapmaz. Bitkiler üremelerine göre sınıflandırılır. |
|
Bitkilerde Boşaltım
Yapraklarda, gövdede ve köklerde boşaltım. Kara bitkilerinde üç farklı organ sayesinde boşaltım gerçekleştirilebilir. |
Sayfa Yorumları