Ezarika = en katı, büyük günah işleyen kafirdir. Kurallarından vazgeçmeme uğruna tesbiti zortlaştırırlar, yoksa büyük günahlar sebebiyle kendi adamlarını da öldürmelidirler
İbaziye: günümüze kadar gelmiştir. Sebepleri VELAYET, BERAET, VUKUF kavramlarıdır…
Sufriye
Haricilerin teşekkülünü tahkim olayına bağlamak olmaz, bardağı taşıran son damla Tahkim olayı idi. Hariciliğin zuhurundaki tek sebep Tahkim olayı değildir. Genelde tarihde (mezhepler tarihinde) bir mezhep/ekol/görüş tek bir olay sonucu aniden zuhur etmez. Muhakkak birkaç sebep vardır ve belirli süreçten geçmiştir. Haricilikte olduğu gibi diğer mezheplerde de aynı şeyi söylemek mümkün (bu yaklaşım mezhepler tarihini anlamak için önemlidir)
Sebepler:
Kureyş’in merkezi otoritesine tepkiSakifet-ü Beni Saide de Hz. Ebu Bekir İmam Kureyş’den olmalıdır demiştir. Bunun sebebi, yani demek istediği: Araplar kureyş haricinde başka kabileden olana itaat etmez. En güçlü kabile Kureyş olduğundan İmam-Halife kureyşden olsun demiştir.
Adil ve otoriter idare arayışı/“Zalim imama” ayaklanma gerekliliği
Hz. Osman yumuşak huylu ve yakın akrabalarına duyduğu ilgiyi akrabaları suiistimal ediyor. Halk bundan şikâyetçi oluyor. Tayin ettiği valilerine adaletsiz ve keyfî yönetimlerinden Hz. Osman hemen haberdar olmuyor.
Hz. Ömer gibi güçlü, dirayetli ve otoriter Halife’den sonra Hz. Osman’ın yumuşak huyluluğu, mütevazi birinin gelmesin etkisi vardır
Hızlı kültür değişimi
İnsan alışagelen şeylerde rahat eder. Farklılık geldiğinde bir belirsizlik var, bu kaygı-tedirginliğe sevk ediyor, yani yeniye karşı tepki. Örnek olarak Muaviye’nin eşi şu sözü söyler: “Çölde çadırın altında esen rüzgarda oturmayı-cadır hayatını saray hayatına tercih ederim” der
Kur’anı yüzeysel anlama
Hariciler yaptıklarını samimi olarak yapmaktalar. Din adına yaptıklarını zannederler. Temel hareket noktaları Kur’an-ı Kerim’dir. Bundan yola çıkarak Hz. Ali’ye karşı çıkıyorlar
(e)Mürtekib-i kebire’nin durumu hakkında hüküm (kafirdir derler)
Önemli not: Hz. Ali uzlaşma için elçi gönderiyor ama nafile, elçiyi öldürüyorlar. Bunun üzerine Hz. Ali bunlarla mücadele ediyor ve onları kılıçtan geçiriyor. Hayatta kalanlar intikam sözü veriyor. 3 kişiyi öldürmeyi hedefliyorlar: Hz. Ali, Amr b. As ve Muaviye b. Ebi Sufyan
Haricilier’den İbn Mülcem Hz. Ali’yi şehit etmesine rağmen Hz. Ali taraftarlarına onlarla savaşmadan nehyetmiştir. Hz. Ali der ki: “Benden sonra Haricilerle savaşmayın. Onlar hakkı ararken yanlışı buldular, batılı aramadılar” Bu Haricilierin aslında kendilerince samimiyetlerinden dolayı, Kur’an’a uyduklarını zannederek yola çıktıklarını göstermektedir. Ancak Haricilier toplumda kaos, terör, kutuplaşmalar getirmişlerdir (Habbab b. Erret ve hamile eşini katletmişlerdir, sırf Ali ve Osman hakkında olumlu konuştuğu için)
Haricilerin özelliği, büyük çoğunluk olmasını beklemez, 3-5 kişi olsa da hemen isyana kalkışırlar
Azzabe Nizam: Kitman (gizlilik) devrinde yaşayan İbazi cemaatin dinini muhafaza etmek ve varlıklarını idame ettirmek için hicri 5. Asrın başlarında Cezayirde ATF şehrinde kurulmuş en yüksek icra heyetidir
* Vukûf = karşılaştıklarının Beraet mi, Velayet ehlinden mi olduğunu bilmiyorsa, çekimser davranması
2019-12-29 Admin Admin
Taglar: HariclerinKollarıSebepleri
| İslam Mezhepler Tarihi - İlginizi çekebilecek başlıklar |
|---|
|
Haricilerin Temel Görüşleri
İman Nazariyyesi, Menzile beynel Menzileteyn, Ru’yetullah, Halku’l Kur’an, Tevella ve Teberra, İmamet |
|
İmamiyye ve Ortaya Çıkışı
İmamiyye’ye verilen isimler: İmamiyye, İsna Aşeriyye, Caferiyye, Rafıza, Katiyye |
|
Mürcie Anlayışı Nedir?
Haricilik toplumda kaos ortamı oluşturmuştur. ISTIRAZ, sorgulamayla insanları test ediyor ve ona göre tekfir ediyor. Hem kabilesini hem de şahsı sorgulamış oluyor. Ayrıca toplumu germiştir. Toplum artık Harici zihniyetten kurtulmak istemiştir |
|
İlk Mezhep - Haricilik
İsyan etmek, ayaklanmak… muhalifleri bu ismi kendilerine karalama maksatlı söylüyor (hakk’tan İslam’dan çıkan) |
|
İslam Mezhepler Tarihi Özet
Hz Peygamber döneminde mezheplere ihtiyaç yoktu, zira dini konularda herhangi bir ihtilaf bulunmamaktaydı. Ancak Hz. Peygamber’in vefatı sonrası birtakım siyasî olaylar vukuu bulduğundan artık farklı görüşler ve mezhepler ortaya çıkmaya b |
|
Mezhepler Tarihinin Diğer İlimlerle İlişkisi
Kelam: İMT’nin Kelam gibi savunma amacı yoktur. İslam Tarihi: Kaynaklarından faydalanır. İMT daha çok siyasî-itikadî gelişmelerle ilhilenir. İslam Tarihi ise tarihi boyutu ele alır |
Sayfa Yorumları