Bir sistemin iç enerjisi tek başına ölçülemez. Ancak sistemin iki durumu karşılaştırıldığında iç enerjileri arasındaki fark ölçülebilir. Bir maddenin iç enerjisindeki değişim miktarı, o maddenin aldığı ya da verdiği ısı enerjisi kadardır. Dışarıdan enerji alındığında maddenin iç enerjisi artar. Tanecikler arasındaki bağlar zayıflar, katı maddelerde taneciklerin titreşim hareketi, sıvı maddelerde moleküllerin “titreşim + dönme” hareketi, gaz moleküllerinde “titreşim + öteleme + dönme” hareketi artar.
Bir maddenin iç enerjisinin değişimi ısı alışverişi olmadan da değiştirilebilir. Örneğin şekildeki sistemde bir silindir içinde bir miktar gaz vardır. Piston itilerek gaz sıkıştırıldığında tanecikler daha hızlı hareket ederek aralarındaki çarpışma sayısı artar ve madde ısınır. Böylece gaz maddeye ısı verilmediği hâlde enerjisi artmış olur. Bunun tersi de mümkündür. İçinde sıkıştırılmış hâlde gaz bulunan piston serbest bırakılıp gaz genişletilirse, gazın iç enerjisi azalır ve soğur.
Bahsettiğimiz bu iki durumdan ilkinde sıkıştırılarak gaz madde üzerinde iş yapılmış, ikincisinde ise gaz madde pistonu iterek, gaz maddenin kendisi iş yapmıştır.
Bir maddenin sahip olduğu iç enerji maddenin sıcaklığına, kütlesine ve maddenin cinsine bağlıdır.
2019-12-27 Admin Admin
Taglar: FizikteİçEnerji
Isı - Sıcaklık ve Genleşme - İlginizi çekebilecek başlıklar |
---|
Basınç, Sıcaklık ve Hâl Değişimi Arasındaki İlişki
Bir madde belirli sıcaklık ve basınç değerlerinde aynı ortamda hem sıvı hem katı hâlde bulunabilir. Bununla birlikte bir madde belirli sıcaklık ve basınç değerlerinde aynı ortamda hem sıvı hem gaz hâlde de bulunabilir. |
Fizikte Isı Sığası
Bir maddenin kütlesi ile özgül ısısının çarpımına (m * c) ısı sığası denir. Isı sığası madde miktarına bağlı olup ayırt edici özellik değildir. |
Fizikte Özgül Isı
Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 °C artırmak için gereken ısı miktarına özgül ısı denir. Özgül ısıya ısınma ısısı ya da öz ısı da denir. Özgül ısı c ile gösterilir ve maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Yani |
Fizikte Isı Enerjisi
Sıcaklıkları farklı olan maddeler arasında alınıp verilen, diğer bir ifadeyle transfer edilen enerjiye ısı enerjisi denir. Isının bir maddeden diğerine aktarımına ısı alışverişi denir. |
Fizikte Sıcaklık
Bir madde katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâlde bulunabilir. Madde hangi hâlde olursa olsun, madde tanecikleri daima hareket halindedir. Bu hareketler maddenin bulunduğu hâle göre değişebilir. |
Sayfa Yorumları