Öznitelik » Felsefe Terimi
Öznitelik anlamı nedir?
- 1. Bir varolanın özle ilgili, kalıcı, zorunlu, yapıcı niteliği temel belirti yüklem. Ancak bir tözde bulunan, bir taşıyıcıyı gerektiren, değişken ve rastlantısal olandan (ilinekten) ayrı olarak özce töze bağlı olan şey. // Aristoteles, bir nesnenin kendisinden ayrı düşünülemeyen niteliklerini rastlantısal olanlardan ayırarak özle ilgili, zorunlu nitelikler, öznitelikler olarak adlandırır.
Thomas'ta da öznitelik aynı anlamdadır. Skolastikler Tanrı'nın özniteliklerinin sözünü ederler. Descartes'ta da öznitelik tözün temel niteliği anlamındadır. Spinoza tözün değişmez varlık biçimleri olarak öznitelikleri değişken kiplerden (modus) ayırır.
Ona göre tözde (Tanrı'da) sonsuz öznitelikler vardır, ama insan ancak iki tanesini bilmektedir: Düşünme, bilinç (cogitatio) ve uzam (extentio). 2. (Mantıkta) Bir özneye ilişkin olarak evetlenen ya da değillenen nitelik. // Yüklemden ayrılığı, modern mantıkçılara, yüklemin daha geniş olmasıdır.
(Öznitelik: özneye "dır" koşacı ile bağlı olan yüklem: özneye ilişkin olarak evetlenen şey örneğin: "İnsan memelidir. " önermesinde "memeli" özniteliktir "İnsan düşünür. " önermesinde "düşünür" yüklemdir. Ama bu ayırma iyi temellendirilmemiştir.
bk. yüklem
-
Felsefe Terimleri Sözlüğü Tüm Liste »
Sayfa Yorumları