İklim Etkisi: Sıcaklık ve yağışın uygun olduğu alanlarda bitki örtüsü zengin iken kurak ve soğuk yerlerde bitki yetişmez. İklim ve bitki örtüsü birbirine bağlıdır.
-Sıcaklık ağaçların yaprak özelliklerinde etkilidir. Sıcak iklimlerde ağaçlar geniş yapraklı soğuk iklimlerde ise iğne yapraklıdır.
-Bitki örtüsünün çıkabileceği en üst sınırı sıcaklık belirler. Bu sınır ekvator çevresinde 5000 m. İken kutuplara doğru alçalır.
!!!Bitki Örtüsünün alt sınırını NEM, üst sınırını SICAKLIK belirler.
Yer şekillerinin etkisi: Yer şekillerinin yükselti, bakı, dağların uzanışı gibi özellikleri yağış ve sıcaklık koşullarını belirlediklerinden bitkiler üzerinde etkili ol urlar. Yükselti arttıkça sıcaklığın azalmasına bağlı olarak yükseldikçe bitki örtüsü kuşaklar oluşturur.
Toprak:
Beşeri faktörler:
Çalı Formasyonu
| 1.Maki | 2.Garig(Frigana) |
| - Akdeniz ikliminin görüldüğü alanlarda kızılçam ormanlarının tahrip edilmesiyle ortaya çıkan yaz kuraklığına dayanıklı düşük sıcaklıklara dayanıksız, sert kabuklu daima yeşil kalabilen kısa boylu bodur ağaççıklardır. | Makilerin tahrip edildiği yerlerde ortaya çıkan az gelişmiş kurakçıl bir türdür.Lavanta ve kekik bu gruba girer. |
| -Yaprakları terlemeyle oluşabilecek su kaybını azaltmak için kadifemsi, küçük, sert ve tüylüdür. | 3.Psödomaki(Yalancı maki) |
| -Başlıca maki türleri delice (yabani zeytin), mersin, zakkum, defne, keçiboynuzu, sakız, menengiç, kocayemiş, sandal, kermez meşesi ve erguvandır. | Yağış miktarının arttığı yerlerde makilerin arasına uzun boylu, sık ve kışın yaprağını döken türler katılır. Bu topluluğa Psödomaki veya yalancı maki adı verilir. Muşmula, kızılcık ve yabani erik. |
| -Akdeniz ikliminin görüldüğü Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler, Güney Afrika Cumhuriyeti, Orta Şili, Kaliforniya yarımadası ve Avustralya’nın güney batısında görülürler. |
|
Ağaç Formasyonu
1.Ekvatoral Yağmur Ormanları: Ekvatoral iklim bölgelerinde sıcaklık ve nem isteği yüksek geniş yapraklı ağaçlardan oluşan yıl boyu yeşil kalabilen ormanlardır.
Amazon-Kongo ve Gd. Asya adalarında yayılış gösterirler
2.Muson Ormanları: Muson iklim bölgelerinde yayılış gösteren yazın bol yağış aldığı kışın ise yağış alamadığı için kışın yapraklarını döken gür ormanlardır.
Muson ikliminin görüldüğü güney, güneydoğu ve doğu Asya kıyılarında (Hindistan, Bangladeş, Çin, Japonya, Kore, Çin Hindu Yarımadası) görülürler.-En önemli ağaç TEAK’tır.
3.Orta Kuşağın Karışık Ormanları: Yağış rejiminin düzenli olduğu yani yağışın mevsimlere dağılımının düzenli olduğu Ilıman Okyanus ikliminin görüldüğü alanlarda iğne ve geniş yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır.
Batı Avrupa, Kuzeybatı Amerika, Güney Şili, Avustralya Kuzeydoğusu ve Yeni Zelanda’da görülürler.
4.İğne yapraklı(Tayga) Ormanlar:
- Boreal ormanları da denir.
- Orta kuşağın soğuk ve nemli iklim bölgelerinde düşük sıcaklığa dayanıklı ormanlardır.
- Çam, Ladin ve Köknar tayga ormanlarının tipik ağaçlarıdır.
- Sibirya, Kanada, İskandinav Yarımadasında görülürler.
- Dünya ormanlarının%15 ‘ini oluştururlar.
- Mobilyacılık gelişmiştir.
- Her mevsim yeşil kalırlar.
- Bünyelerinde reçine olduğu için soğuğa dayanıklıdırlar.
Ot Formasyonu
1.Savan
- Yazları yağışlı tropikal iklim bölgesinin doğal bitki örtüsüdür.
- Yazların yağışlı kışlarınsa kurak geçtiği bu bölgede, kurak kış aylarında sararan uzun boylu otsu bitkiler ile kuraklığa dayanıklı çalı ve ağaçlar yer alır.
- 10° ve 20° enlemleri arasındaki Peru, Bolivya, Kolombiya, Venezüella, Brezilya, Mali, Çad, Sudan ve Nijerya gibi ülkelerde görülür.
2.Bozkır (Step):Yağışların yetersiz olduğu yarı kurak iklim bölgelerinde ilkbahar yağışları ile yeşeren yaz mevsiminde kuraklığa bağlı sararan cılız ot topluluklarıdır.
Kuraklığa uyum sağlamıştır.
Kökleri yer altı suyundan faydalanmak için derinlere inmiştir.
Amerika kıtasında PRERİ denir.
3.Çayır: Orta kuşak karasal iklim bölgelerinin nemli alanlarında yüksek dağlık alanlarda görülen ot topluluklarıdır. Steplere göre daha gürdür.
Dağların yüksek kesimlerinde orman yetişme koşullarının ortadan kalktığı alanlarda görülen çayırlara dağ (alpin) çayırları adı verilir.
4.Tundra:
Tundra iklim bölgelerinde 9-10 aylık kış döneminden sonra gelen kısa süreli yaz mevsiminde çözülmüş toprakta bulunan otsu, yosunsu bataklık bitkileridir.
En yaygın olanları likenlerdir. Grönland güneyi, Sibirya ve Kanada’nın kuzeyi ile İskandinav Yarımadasında görülürler.
5.Çöl:
Çöl iklimi
Kurakçıl ot, çalılar ve kaktüsler en yaygın bitki türleridir
- Dönenceler çevresindeki karaların iç kısımlarında (Kuzey Afrika-Sahra Çölü, Arabistan Yarımadası, Avustralya’nın orta ve batısı vb.) ile Orta Asya çöllerinde (Karakum, Kızılkum, Gobi, Taklamakan çölleri) görülürler.
Ormanların tahrip edilmesi sonucunda karasal iklim bölgelerinde küme halinde ağaçlar görülür. Bunlara ANTROPOJEN BOZKIR denir.
| İKLİM | BİTKİ ÖRTÜSÜ | TOPRAK | |
| EKVATORAL İKLİM | Ekvatoral ormanlar, yayvan yapraklı, balta girmemiş ormanlar, mangrov. | Laterit | |
| AKDENİZ İKLİMİ | Maki. Türkiye’de Akdeniz bölgesi | Terra-rossa (kırmızı renkli topraklar) | |
| ILIMAN OKYANUSAL İKLİM | Orman (kışın yaprağını döken ormanlar). Türkiye’de Karadeniz bölgesi | Kahverengi orman toprakları | |
| ÇÖL İKLİMİ | Kurakçıl ot, çalılık, kaktüs | Çöl toprakları | |
| TUNDRA İKLİMİ | Otsu bitki toplulukları | Tundra toprakları(kışın donan yazın çözülen) | |
| BOZKIR(STEP)İKLİMİ | Bozkırlar | Kahverengi ve Kestane Renkli Bozkır Toprakları | |
| SERT KARASAL | Alpin(dağ)çayırları | Çernezyom Topraklar (Kara topraklar) Erzurum Kars bölümü ve Karadeniz’in yüksek kesimleri | |
| NEMLİ-SERİN | Tayga ormanları(iğne yapraklı ormanlar) | Podzol | |
2020-01-11 Admin Admin
Taglar: BitkiÇeşitleri
| Coğrafya Ders Notları - İlginizi çekebilecek başlıklar |
|---|
|
Türkiye’de Bitki Çeşitleri
Türkiye, Zengin Bitki Çeşitliliğine Sahip Olan Dünyanın Sayılı Ülkelerinden Biridir. Bu Zenginlikte; İklim Çeşitliliği, Kısa Mesafelerde Değişen Yeryüzü Şekilleri, Coğrafi Konum, Jeolojik Zamanlar Boyunca Görülen İklim Değişiklikl |
|
21 Aralık Özellikleri
Güneş ışınları Yengeç Dönencesi’ne 43°06′ lık açı ile gelir. Kış mevsiminin başlangıcıdır. |
|
21 Haziran Özellikleri
Dünya, kendi ekseni etrafındaki günlük dönüşünü sürdürürken, bir yandan da Güneş’in çevresinde dolanır. |
|
21 Mart Özellikleri
Güneş ışınları öğle vakti Ekvator’a 90° lik açı ile düşer. Gölge boyu Ekvator’da sıfırdır. |
Sayfa Yorumları