Abbasiler (750

Ebu Müslim’in, Emevi Devletini yıkarak Küfe’de Ebul Abbas’ı halife ilan etmesiyle Abbasi Devleti kuruldu. Abbasi halifesi Ebu’l Abbas Abdullah, Hz. Muhammed’in amcası Abbas’ın soyunciandır. Bu nedenle devletin adı Abbasi Devleti oldu. Ebu’l Abbas Abdullah Emevi sülalesinden olan muhaliflerini etkisiz hale getirerek otoriteyi sağladı. Daha sonra halife olan Ebu Cafer Mansur, devletin başkentini Küfe’den kendi kurduğu Bağdat’a taşıdı.

Abbasiler Döneminde Türklerle ilişkilerin Gelişmesi

* Abbasilerin en parlak dönemi Harun Reşid dönemidir (786- 809). Harun Reşid’ten sonra yerine sırasıyla oğulları Emin, Memun ve Mutasım halife oldular.

* Emeviler Döneminde sürekli olarak Araplarla savaşan Türkler, Abbasiler Dönemi’nde İslamiyeti benimsemeye başladılar.Çünkü Abbasiler, Emeviler gibi Arap milliyetçiliği yapmadılar. Türklere ve Arap olmayan Müslümanlara karşı iyi davrandılar. Onların bu siyasetleri sonucu Talas Savaşı’ndan sonra Türkler arasında İslamiyet hızla yayıldı.

Talas Savaşı ( 751 ) (Müslüman Araplar - Çinliler )

Doğudan batıya ilerleyen Çinliler ile , Ön-Asya’ dan doğuya ilerleyen Müslüman Araplar (Abbasiler), Talas ırmağı kıyılarında savaştılar. Bu savaşta, Orta Asya’nın Çin egemenliğine girmesini istemeyen, Karluk ve Yağma Türkleri, Müslüman Arapların (Abbasilerin) yanına geçmişler ve savaşı Abbasilerin kazanmasını sağlamışlardır.

Önemi :

1- Orta Asya’nın Çin egemenliğine girmesi engellenmiştir.

2-Türkler, bu savaştan sonra guruplar halinde İslamiyet’i kabul etmeye başlamışlardır.

* Özellikle Mutasım döneminde Türkler, önemli devlet makamlarına ve ordu komutanlıklarına getirildiler. Mutasım, Türklerin Araplarla karışıp savaşçı özelliklerini yitirmemelerini sağlamak amacıyla Türklerin yerleşmesi için Samarra şehrini inşa ettirdi. Bu şehir, Abbasilere 56 yıl başkentlik yapmıştır.

NOT: Abbasi halifelerinden Mutasım’ın Türkleri yerleştirmek için Samarra şehrini kurması Türklere verdiği öneme kanıt olarak gösterilebilir.

* Samarra şehrine yerleştirilen Türklerin bir kısmı da Bizans İmparatorluğu’na karşı Anadolu’nun güneyinde (Maraş, Diyarbakır, Malatya, Adana) Avasım hattına yerleştirildi. Şehirlere yerleşen Türkler, Bizans’a karşı Müslümanları savunmak için savaştılar ve çıkan isyanların bastırılmasında Abbasilere yardımcı oldular

* Afşin idaresindeki İslam ordusu, Bizans’ı yenilgiye uğratmıştı. Bu zaferden sonra da Eskişehir’e kadar seferler düzenlendi. Abbasiler Dönemindeki bu gelişmeler, Türklerin Abbasi Devleti içerisinde ve islam dünyasında önemlerinin artmasında etkili olmuştur.

Abbasilerin Yıkılması

Mutasım’ın ölümünden sonra Abbasiler giderek zayıflamaya başladılar. lX. yüzyılın ortalarından itibaren bu zayıflama ve merkezi otoritenin kaybolması üzerine İlhanlılar Devleti’nin hükümdarı Hülagu Han, 1258 yılında Bağdat’ı işgal ederek siyasi alanda güçlü bir varlık gösteremeyen Abbasi Devleti’ni ortadan kaldırmıştır. Moğol tehlikesinden kaçıp Memlük sultanı Baybars’a sığınan Abbasi soyundan gelen kişiler iyi karşılanmış, halifelik Memlüklerin himayesinde sürdürülmüştür.

Not : Bağdat’taki Moğol baskısından kaçan Abbasi soyundan olanlar, Mısır’a yerleşmişler ve Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethine kadar halifeliklerini sürdürmüşlerdir. ( 1517 ) Halifelik makamı Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı Devletine geçmiştir.

Abbasi topraklarının bulunduğu yerlerde birçok devlet kuruldu. Devletin doğusunda ve batısında görünüşte Abbasilere bağlı “Tavaif-i Mülük” denilen küçük devletler ortaya çıkmıştır.

Tavaif-i Mülük’ler

Kuzey Afrika’ da : 1- İdrisoğulları ( Fas), 2- Aglebiler ( Tunus, Cezay-ir, Sicilya), 3- Tolunoğulları ( Mısır ), 4- Fatımiler ( Tunus, Mısır, Sicilya,Sardunya), 5- İhşidiler ( Akşitler ) (Mısır).

İran ve Horasan ’ da : 1-Tahiroğulları ( İran ve Horasan), 2- Saffariler (İran ), 3- Samanoğulları ( Horasan , Maveraünnehir ), 4- Büveyhoğulları(İran,Irak)

NOT : Bu devletlerden Büveyhoğulları, 945 yılında Bağdat’ı işgal ederek halifeyi baskı altına aldı. Gazneli hükümdan Mahmut, Abbasi halifesini bu baskıdan kurtararak halifeden “sultan” unvannı aldı.

Siyasi Yönden Emeviler ile Abbasiler Arasındaki Farklar

1- Emeviler Dönemi’nde fetih hareketleri artmış ve sınırlar Fransa’ya kadar genişlemiştir. Abbasiler ise sınırların korunmasına, bilim ve düşünce hayatının gelişmesine önem vermişlerdir.

2- Emevilerin kurduğu büyük eyaletler, Abbasiler tarafından yönetimi kolaylaştırmak için küçük illere bölünmüştür. 3-Emeviler devlet yönetiminde Arap olmayan Müslümanları tercih etmezken, Abbasiler bu politikadan vazgerekyönetimde ağırlıklı olarak İranlıları, askerlik alanında ise Türkleri tercih etmişlerdir.

Abbasiler Döneminde İslâm Kültür ve Medeniyeti

Bu divanların bazıları ve görevleri şunlardır:

1- Divan-ı İnşa: Devletin yazı işlerini yürütmüştür.

2- Divan-ı Mezalim: Adalet işlerine bakmıştır.

3- Divanü’l Ceyş: Askerlik işleriyle ilgilenmiştir.

4- Divan-ı Beytü’l Mal: Devletin, gelir ve giderleri ile ilgilenmiştir.

İslâm devleti’nin Başlıca Gelir Kaynakları

1- Zekat ve Sadaka : Zengin Müslümanların mallarının 1/40 ını yoksullara dağıtmasıdır.

2- Öşür : Müslüman çiftçilerden alınan 1/10 oranındaki Ürün vergisidir.

3- Haraç : Gayri Müslimlerden ( Müslüman Olmayanlar ) alınan arazi vergisidir.

4- Cizye ( Sağlık-Kafa- Kelle vergisi ) : Gayri Müslimlerden askerlik bedeli olarak alınan vergidir. Kadınlardan, çocuklardan,yaşlılardan,hastalardan alınmazdı.

5- Ganimet : Savaşlarda elde edilen ganimetlerin 1/5 ’i doğrudan devlet hazinesine giderdi.

6- Maden, Orman, Tuzla, Otlak gelirleri.

7- Bağlı devlet ve beyliklerin gönderdiği vergi ve hediyeler.

İslâm Devleti’nin başkentleri

1- Peygamber ve Dört Halife Dönemi’nde : Medine

2- Hz. Ali Dönemi’nde : Kûfe

3- Emeviler döneminde : Şam

4- Abbasiler döneminde : Bağdat

2019-12-17 Admin Admin

Taglar: Abbasiler 1258

9. Sınıf Tarih Notları - İlginizi çekebilecek başlıklar
Anadolu Selçuklu Devleti (1075 - 1308) Süleyman Şah (1075-1086): Sultan Alparslan’ın Malazgirt Savaşı sonrasında verdiği emir gereğince,Anadolu’nun fethine katılan Süleyman Şah ve kardeşi Mansur Bey, Bizans’tan Konya ve çevresini, Afyon’u ve Kütahya’yı aldılar.
Batınilik Faaliyetleri Batınilik; Kur’an ayetlerini kendilerine göre yorumlayan ve ayetlerin gizli (batıni) manaları olduğunu iddia eden bir harekettir. Liderleri olan Hasan Sabbah’ın amacı; Selçukluları içten çökertmek ve Sünni Selçuklular arasında Bâtınil
Büyük Selçuklu Devleti (1040 - 1157) Oğuz: Boylar, kabileler demektir. Oğuz Kağan Destanı’ndaki Oğuz Han’ın Asya Hun hükümdarı Mete Han olduğu kabul edilmektedir.
Anadolu Uygarlığı Anadolu; verimli arazilere sahip olması , önemli ticaret yolları üzerinde bulunması, iklim şartlarının elverili olması , etrafının denizlerle çevrili olması gibi sebeplerle birçok devlete ev sahipliği yapmıştır. Anadolu uygarlığını o
Avrupa Hun Devleti BALAMİR önderliğinde Avrupa ya gelen Kuzey Hunları Tuna nehrini aşarak bugünkü Macaristan bölgesine gelmişler ve burada AVRUPA HUN DEVLETİNİ kurmuşlardır
Beni Ahmer Devleti (1031 – 1492) Endülüs Emevileri yıkılınca başkenti Gırnata olarak kurulan bir beyliktir. Bir bakıma Endülüs Emevileri nin devamı da sayılabilir. Başkenti Gırnata olduğu için bu devlete "Gırnata İslam Devleti" de denmektedir.